Supportbeurs Magazine 16-03-2016. We schreven al eerder dat de eigen bijdrage in de WMO zo de pan uitrijst, dat maar liefst een kwart zorg- en hulpbehoevenden noodzakelijke zorg vermijdt. De resultaten van het onderzoek van Ieder(in) en Binnenlands Bestuur schokten ook de politici, op 10 maart jongstleden werd hierover een Tweede Kamer debat gehouden.
Vooral mensen met een gemiddeld inkomen zijn de dupe
Voor wie op bijstandsniveau leeft, heeft de enorme toename in eigen bijdrage in de WMO geen grote consequenties omdat de zorgkosten voor hen doorgaans volledig vergoed worden. Zit je boven bijstandsniveau of heb je een gemiddeld inkomen, dan voel je de klap pas echt.
Je kunt dan geen beroep doen op compensatieregelingen, waardoor je geconfronteerd wordt met zulke hoge facturen, dat je dan maar noodgedwongen minder zorg afneemt of helemaal afziet van de zorg. Het gaat dan vooral om zorg als dagbesteding, begeleiding, vervoer- en hulpmiddelen. Zorg mijden is een ernstig probleem. Niet alleen is er het risico dat problemen verergeren, maar zorgvragers kunnen ook langzaamaan in een isolement raken.
Laconieke gemeenten
De informatievoorziening van de gemeente over de eigen bijdrage kan ook een stuk beter. Veel gemeenten melden wel dat er een eigen bijdrage betaald moet worden, maar vertellen er niet bij hoe hoog die zal zijn of melden niet dat de eigen bijdrage zal stijgen.
Ook in hun reactie op het (hoge) aantal zorgmijders, zijn sommige gemeenten zeer laconiek. “Koop dan maar zelf zorg in” of “Take it or leave it” zijn antwoorden die enkele cliënten van Professionals in NAH te horen kregen van hun gemeente. En dat terwijl gemeenten een zorgplicht hebben en verondersteld worden om in een keukentafelgesprek met jou naar een passende oplossing te zoeken.
Van Rijn: snel onderzoek en geen ‘stapelfacturen’ meer
Staatssecretaris Van Rijn beloofde aan de Tweede Kamer dat er snel onderzoek komt naar de hulpbehoevenden die door de eigen bijdrage zorg mijden. Het Centraal Bureau voor de Statistiek doet overigens ook nog onderzoek naar wat het effect is van de eigen bijdrage in d WMO op verschillende inkomensgroepen.
Bovendien wil Van Rijn af van de ‘stapelfactuur’. Hij wil kortere deadlines stellen waarbinnen gemeenten en het Centraal Administratiekantoor (CAK) hun rekeningen voor de eigen bijdrage in de WMO opsturen. In september 2015 kregen 7.000 mensen nog een ‘stapelfactuur’ voor hun eigen bijdrage over verschillende maanden. En dat viel voor velen flink tegen. Niet alleen was het bedrag hoog doordat verschillende maanden ‘gestapeld’ werden; het was voor velen ook een onaangename kennismaking met de ‘nieuwe’ hoge bedragen voor de eigen bijdrage.
Het CAK mag wettelijk 24 maanden de tijd nemen om een factuur op te stellen, maar volgens Van Rijn moet dat dus sneller. Ook de termijn waarin gemeenten de informatie aan de CAK opsturen moet korter. Hoeveel sneller en korter laat hij uiterlijk op 1 juli weten.
Veel politici in de Tweede Kamer willen echter nu al actie. De PVV wil dat er een maximale termijn van 8 weken komt voor het indienen van rekeningen voor de eigen bijdrage in de WMO en de SP wil dat de inning van de eigen bijdragen in de WMO voorlopig wordt opgeschort en dat ze later worden kwijtgescholden. Over deze moties moet nog verder gedebatteerd worden, maar het lijkt er vooralsnog niet op dat ze op veel steun kunnen rekenen.